از جنایات «مهین» تا فاجعه «خرمدین»/ ریشه‌یابی با زبان مستند را جدی بگیریم
تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۶۶۹۰۴
به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری فارس، مستند سینمایی «مهین» به کارگردانی محمدحسین حیدری و تهیه‌کنندگی مهدی مطهر با موضوع اولین قاتل سریالی زن ایران، پس از اکران در گروه «هنر و تجربه» از پنجم خرداد عرضه اینترنتی خود را آغاز کرده است. «مهین» پیش از این در هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم شهر برنده سه جایزه بهترین فیلم، کارگردانی و دستاوردهای هنری شده و در جشنواره «سینما حقیقت» نیز رتبه دوم برترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کرده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
* از مادری دلسوز تا قاتلی خونسرد
این مستند با محوریت شخصیت پیچیده مهین قدیری، اولین قاتل سریالی زن ایران ساخته شده است. مستند «مهین» با بررسی دوباره ابعاد این پرونده که به قتل زنان سالمند شهر قزوین در فاصله بهمن ۸۷ تا اردیبهشت ۱۳۸۸ مربوط بود، دلایل ارتکاب این قتل‌ها را از زاویه‌ای متفاوت بررسی می‌کند. مهین زنی ۳۱ ساله است که همسری معتاد و بیکار دارد و بار زندگی بر دوش اوست. وی صاحب دو فرزند دختر است که یکی از آنها معلول بوده و نیاز به مراقبت و درمان دارد و او سخت در تلاش است تا او را درمان کند.
این فیلم با تاکید بر خلقیات و روحیات مهین و شرایط خانوادگی و اجتماعی او نشان می‌دهد روحیه مردانه این زن و تلاش برای رهایی از مشکلات اقتصادی در کنار عدم حمایت از سوی همسر و خانواده او را درون گردابی می‌اندازد که فرجامی جز غرق شدن ندارد.
مستند «مهین» با پرداختن به جزئیات پرونده، مخاطب را در یک سیر پر تعلیق با مهین همراه می‌کند تا او دریابد چگونه مهین از جایگاه مادری دلسوز به یک قاتل زنجیره‌ای بدل می‌شود که به راحتی قربانیان خود را انتخاب می‌کند، می‌کشد، طلاهای‌شان را سرقت می‌کند و درکمال خونسردی به زندگی خود ادامه می‌دهد و حتی در اندیشه گسترش کارش می‌افتد. او در اعترافاتش عنوان می‌کند که پس از نخستین قتل به خانه رفته و کنار دو فرزندش به خواب می‌رود. مهین در جواب بازپرس که می‌‌پرسد آن شب راحت خوابیدی؟ با قطعیت می‌گوید راحت! و این راحت را با بی‌خیالی خاصی بیان می‌کند. در مسیر بازسازی پرونده نیز گاهی با شوخی‌ها و خنده‌هایش این خونسردی را به نمایش گذاشته و مخاطب را به تعجب وا می‌دارد که چطور این زن از آن تصویر مادر دلسوز و رنج‌کشیده به چنین سیمای خشن و بی‌رحمی می‌رسد.
حیدری در مقام کارگردان این اثر، تصویری غیرکلیشه‌ای از یک قاتل زنجیره‌ای ارائه می‌دهد، مهین زنی معمولی است که مراقب دو فرزندش است، آشپزی می‌کند و حتی در حال عبادت نمایش داده می‌شود و طی اظهاراتش حتی از توسل به مقدسات برای پیشبرد قتل‌ها ابایی ندارد و از آن ذوات مقدس برای لاپوشانی جرمش استعانت می‌جوید! این تصویر از مهین، ساختارهای کلیشه‌ای ذهن مخاطب درباره یک قاتل سریالی را به هم می‌ریزد تا با دید واقع‌بینانه‌تری به مسایل اطرافش و حوادثی از این دست بنگرد.
* مهین ساخته همین شهر است!
مخاطب در یک مسیر گام به گام با مهین همراه می شود. این مستند با موشکافی جزئیات، مهین را به عنوان محصول شرایط نامطلوب فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی معرفی می‌کند. چنانچه خود مهین نیز در آخرین اظهاراتش در دادگاه با بیان این جمله که «مهین ساخته همین شهر است!» خود را برساخته محیط و شرایط می‌داند و از دیگران می‌خواهد مراقب فرزندانش باشند تا مهین دیگری شکل نگیرد.
آنچه در حاشیه پخش این مستند قابل اهمیت است جای خالی چنین نگاه موشکافانه‌ای به پرونده‌هایی از این جنس است. شاید دو مستند با نام «عنکبوت آمد» از مازیار بهاری درباره سعید حنایی قاتل زنجیره‌ای زنان درمشهد و «بیجه» ساخته میکائیل دیانی در این زمینه قابل ذکر باشد. اما وجه تمایز این مستند پرداختن به زنی قاتل است که عنوان نخستین قاتل زنجیره‌ای زن را در ناصیه خود دارد. این اثر به خاطر خاص بودن سوژه مخاطب را دچار شگفتی می‌کند و پرده از معضلی فرهنگی اجتماعی برمی‌دارد. زنی که از کودکی به خاطر آرزوهای پدرش برای پسردارشدن روحیه‌ای مردانه داشته و همین روحیه او را در تنگنای زندگی به سوی خشونتی سخت سوق داده است.
ساخت و انتشار مستندهایی همچون «مهین» که به روایت جزئیات این پرونده‌ها به عنوان نمایشی از معضلات و آسیب‌های اجتماعی می‌پردازند به افزایش آگاهی جامعه درباره شرایط پیدایش چنین پدیده‌هایی و شناسایی تهدیدهای بالقوه جامعه می‌انجامد.
* از جنایات «مهین» تا فاجعه قتل بابک خرمدین
شاید از دید برخی پرداختن به سوژه‌هایی چنین تلخ و ناگوار که به ترسیم خشونت می‌پردازند آن هم در شرایط فعلی که امواج خبری منفی، فضای فکری جامعه را درنوردیده ضروری نباشد؛ به ویژه با توجه به اینکه جامعه همچنان مبهوت خبر قتل بابک و آرزو خرمدین به دست پدر و مادرشان است؛ اما آثاری از این دست می‌تواند تلنگری به جامعه ملهتب این روزها و پاسخ بسیاری از پرسش‌های طرح شده باشد. مثلاً اینکه چگونه پدر و مادری به جایی می‌رسند که دست به چنین جنایت وحشتناکی بزنند و در نهایت با کمال آرامش، خدا را هم شاکر باشند و اظهار ندامت هم نکنند.
گذر از این مسایل با توجیه دوری از خشونت، پاک کردن صورت مسئله‌ای است که چه ما بخواهیم یا نخواهیم وجود دارد. بنابراین از پرداختن به این حوادث به اشکال مختلف گریزی نیست. مستندهایی از قبیل مهین که با بررسی موشکافانه به چرایی رخ دادن جنایت‌ها و خشونت‌ها آن هم با زبان سینما می‌پردازند به موازات جذابیت سوژه می‌توانند به آموزش و تعمیق اطلاعات مخاطبان هم منجر شوند. روایت درست تبدیل یک شهروند معمولی به یک قاتل زنجیره‌ای و شرایطی که مهین را از یک مادر معمولی رنج‌کشیده به یک سارق و قاتل خونسرد بدل می‌کند، پیشگیرانه و آگاهی‌بخش است. این مستند می‌تواند بسترساز افزایش درک و همدلی اعضای خانواده به عنوان یک سپر روانی در برابر فشارهای اقتصادی باشد؛ آن هم درشرایطی که گسست گفتگو میان مهین، همسرش و خانواده پدری او یکی از دلایل سوق دادن این شخصیت به سمت جنایت است.
پخش مستند «مهین» در مقطع کنونی که شوک جنایت فجیع شهرک اکباتان همچنان جامعه را فراگرفته است، از نظر فرهنگ‌سازی و درک شرایط تبدیل یک فرد معمولی به قاتلی حرفه‌ای حائز اهمیت است. شاید مخاطب پس از تماشای این فیلم پاسخ یکی از گره‌های ذهنی خود درباره پرونده قتل بابک و آرزو خرمدین را بیاید. اینکه چگونه مرد و زنی از مقام پدر و مادری به قاتل فرزندانشان بدل می‌شوند. به این ترتیب بیننده این فیلم نسبت به تغییرات پیرامونی و تهدیدهای جامعه آگاه می‌شود.
ضرورت نمایش چنین مستندهایی هم به همین نقش آموزشی، آگاهی بخشی و پیشگیرانه بازمی‌گردد. اقدامی که درباره بسیاری از جنایات دیگر از جمله «خفاش شب» یا ماجرای سمیه و شاهرخ به درستی انجام نگرفت و با مختومه‌شدن پرونده، افکار عمومی هم آن را فراموش کرد. اما تکرار این جنایات به اشکال دیگر و خشونت‌های بیشتر نشان داد عبور از مسایل به معنای پاک نشدن آنها نیست و جای خالی چنین اقداماتی را تکرار دوباره تلخ چنین حوادثی پر خواهد کرد.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: مستند مهین بابک خرمدین قاتل سریالی ماجرای سمیه و شاهرخ خفاش شب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۶۶۹۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جامعه دانشگاهی در مقابل جنایات رژیم غاصب اسرائیل سکوت نمی‌کند
وزیر علوم تحقیقات و فناوری با اشاره به اعتراضات و تجمع گسترده دانشجویان در مقابل جنایات رژیم غاصب اسرائیل، گفت: جامعه دانشگاهی در قبال این جنایات سکوت نخواهند کرد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از کهگیلویه و بویراحمد، محمدعلی زلفی‌گل، امروز_ شنبه، هشتم، اردیبهشت_ در جمع خبرنگاران، در خصوص نوع برخورد پلیس آمریکا با دانشجویانی که معترض به نسل‌کشی رژیم اسرائیل هستند و مقایسه آن با برخوردی که پلیس ایران در اعتراضات سال ۱۴۰۱ داشت، اظهار کرد: نوع برخورد ما نشان دهنده این است که جمهوری اسلامی برای علم، عالم، خانواده بزرگ و فهیم و فرزانه دانشگاهی جایگاهی خاص قائل است و بر همین اساس قانونی تصویب کرده است که اجازه نمی‌دهد نیروهای امنیتی و نظامی وارد دانشگاه بشوند.
وی افزود: عملکرد ما به دلیل آن است که برای جامعه دانشگاهی، علم و عالم جایگاه خاصی قائل هستیم و دیدید در سال ۱۴۰۱ که اعتراضات سه ماه طول کشید به جای اینکه پلیس وارد دانشگاه شود، شخص وزیر علوم وارد دانشگاه شد.
وزیر علوم تحقیقات و فناوری گفت: در بحبوحه حوادث سال ۱۴۰۱ خودمان وارد دانشگاه صنعتی شریف شدیم و به میان دانشجویان رفتیم و صحبت‌های آنها را شنیدیم و مدیریت کردیم.
وی با اشاره به تناقض رفتار کشورهایی که خود را مهد آزادی می‌دانند، تصریح کرد: در دانشگاه‌های کشورهایی که مدعی مهد آزادی هستند، می‌بینیم که با دانشجو و استاد چگونه برخورد می‌کنند و در حوادث اخیر دانشگاه‌های آمریکا دیدیم که آزادی لگدمال شد و چگونه با دانشجویان برخورد کردند.
زلفی‌گل خاطرنشان کرد: دانشگاهیان ما چنین رفتارهایی را می‌بینند و به داشتن آزادی در دانشگاه‌های خودمان افتخار می‌کنیم.
وزیر علوم تصریح کرد: دانشجویان و دانشگاهیان ایران اسلامی از دانشجویان و دانشگاهیان سایر کشورها که به ندای وجدان خود پاسخ دادند و در قبال نسل‌کشی صهیونیست‌ها حساسیت به خرج می‌دهند، تقدیر و تشکر می‌کنم و یقیناً سازمان‌های بین‌المللی در مورد چنین خواسته‌ای از سوی قشر فرهیخته دانشجو و دانشگاهی تمکین خواهد کرد و صدای اعتراضات دانشجویان را خواهند شنید.
وی گفت: امروز هم خواهیم دید که در دانشگاه تهران و سایر دانشگاه‌های کشور برنامه‌هایی خواهند داشت و با دانشگاهیانی که با مظلومان فلسطینی هم‌دردی کردند، مکاتبه خواهد شد و با آنها ارتباط برقرار می‌کنیم و یقین داریم که چنین حرکت‌های دانشگاهی در مقابله با رژیم ظالم صهیونیستی نتیجه‌بخش خواهد بود.
کد خبر 748397
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است